Papurau'r Parch. David Davies (Dewi Eden), Harlech

Mae'r casgliad yn cynnwys :

- Casgliad rhwymedig o lythyrau a phapurau, rhai ohonynt yn ymwneud â John Salisbury, Llanefydd. Rhai yn llaw Alexander Brodie, 1853-1865 yn ymwneud â'r Bedyddwyr yn Harlech a'r cyffiniau.

- Llyfr cofnodion Capel y Bedyddwyr Bethel, Harlech, 1817-1866

- Llyfr cyfrifon Capel y Bedyddwyr, Rehoboth, Harlech, 1822-1914 ynghyd â chofrestr bedyddiadau, 1823-1837 a marwolaethau 1887-1889

- Rhestr addewidion aelodau o Gapel Ainon tuag at gapel newydd, 1896 a llyfr cyfrifon ar gyfer adeiladu'r capel newydd, 1896-1906

- Llyfr nodiadau James Owen sef gwaith ar lên gwlad ardal Trawsfynydd a llyfr o farddoniaeth o 1864

- Nifer o weithiau gan Dewi Eden e.e. cyfraniadau i'r wasg, barddoniaeth a chyfeiriadau at anghydfod rhwng dwy gangen o'r Bedyddwyr yn 1894-1896. Hefyd, llyfr o'i alwadau i bregethu a'i ddyddiadur, 1890-1898

Roedd David Davies, 1858 - 1929, yn cael ei adnabod fel Dewi Eden. Roedd yn bregethwr, yn fardd, yn hynafiaethydd ac yn ffigwr cyhoeddus gyda'r achos dirwest ac addysg. Cafodd ei fagu yn Nhrawsfynydd, sir Feirionydd fel Bedyddiwr Albanaidd [Scotch Baptist]. Cafodd ei fedyddio yn 1875 a dechreuodd bregethu yn 1882 gan symud i Harlech yn 1886 er mwyn dod yn weinidog ar y cyd yng Nghapel Rehoboth gyda Robert Humphreys.

Daeth David Davies yn ŵr adnabyddus yn y 1890au pan alwodd am well cydweithio rhwng y Bedyddwyr a'r Bedyddwyr Albanaidd. Daeth, yn ddiweddarach, yn weinidog ar Capel Tabernacle, ac yno y bu hyd ei farwolaeth.

Ymysg ei weithiau cyhoeddiedig mae "Cofiant Morris Rowland" (1899), "Bywgraffiad J. R. Jones o Ramoth" (1911), "Ardudwy a'i Gwron" (1914) a "Y bedyddwyr ar lannau Merionydd" (1919).

Am wybodaeth am hanes y Bedyddwyr Albanaidd yn Harlech gweler traethawd ar hanes y Bedyddwyr Albanaidd yn Harlech (1891) gan William Williams.

Another catalogue description can be found here https://archiveshub.jisc.ac.uk/data/gb222-bmssddde

Daeth rhai eitemau i ddwylo Dewi Eden drwy deulu John Salisbury o Llanefydd, sir Ddinbych. Rhoddwyd y llyfr o farddoniaeth (1864) iddo gan deulu Meurig Idris.