Cylchgronau Amrywiol

Cylchgronau Amrywiol yn cynnwys Cymru'r Plant; Y Gymraes; Y Lladmerydd a Thrysorfa y Plant.

Rhoddwyd ymwybyddiaeth o Gymry i blant yn y cylchgronau fel 'Cymru'r Plant ', gan eu trochi yn niwylliant a thraddodiadau eu gwlad.

Cylchgrawn menywod oedd Y Gymraes a sefydlwyd gan y gweinidog a’r newyddiadurwr Evan Jones ym mis Ionawr 1850 dan nawdd yr Arglwyddes Llanover mewn ymateb i adroddiad gan y llywodraeth ar addysg yng Nghymru a oedd wedi beirniadu moesau menywod o Gymru yn gryf. Yn 1846, ar ôl araith Seneddol gan yr Aelod Seneddol radical William Williams, codwyd pryderon ynghylch lefel yr addysg yng Nghymru. Arweiniodd hyn at ymchwiliad a gynhaliwyd gan dri chomisiynydd Saesneg a benodwyd gan y Cyfrin Gyngor, nad oedd gan yr un ohonynt unrhyw wybodaeth o'r Gymraeg, Anghydffurfiaeth nac addysg elfennol. Cyhoeddwyd yr adroddiad ym mis Ebrill 1847 gan Ralph Lingen, un o'r tri chomisiynydd, a daeth yr adroddiad mewn tair cyfrol â gorchudd glas yn "The Blue Books". Arweiniodd yr adroddiad at ymdrech ar y cyd i sicrhau y byddai menywod o Gymru yn y dyfodol uwchlaw cerydd. Lansiwyd sawl cyfnodolyn o Gymru gyda'r nod o gynnal enw da siaradwyr Cymraeg, yn enwedig moesoldeb menywod o Gymru. Y cynharaf ac un o'r rhai mwyaf arwyddocaol oedd Y Gymraes. Ni fyddai cylchgrawn menywod pellach yng Nghymru tan 1879 pan gyhoeddwyd Y Frythones dan olygyddiaeth Sarah Jane Rees. Dim ond tan 1891. a barhaodd tan 1891. Ym 1896, eto gyda’r teitl Y Gymraes cyhoeddwyd cylchgrawn menywod arall a olygwyd gan Alice Gray Jones, gan barhau tan fis Rhagfyr 1934.

Dim cyfyngiadau/ No Restrictions

Adnau preifat / Private deposit

Os gwelwch yn dda archebwch y dogfenau gan ddefnyddio y rhif cyfeirnod amgen (lle ddarperidd) / Please order documents using the alternative reference number (where provided)

Mae copiau clawr caled o`r catalogau ar gael yn Archifau Ynys Môn ac yn y Gofrestr Cenedlaethol Archifau. Polisi Archifau Ynys Môn yw catalogio yn iaith y ddogfen./Hard copies of the catalogue are available at Archifau Ynys Môn / Anglesey Archives and the National Register of Archives. It is the policy of Archifau Ynys Môn /Anglesey Archives to catalogue in the language of the document.

Cyflwr da /Good condition

Lluniwyd gan Amanda Sweet ar gyfer Archifau Ynys Môn gan ddefnyddio'r fynhonell ganlynol: WM/2643 Archifau Ynys Môn

https://en.wikipedia.org/wiki/Y_Gymraes

Mae'r holl gofnodiadau sy'n cydymffurfio â pholisi casglu Swyddfa Gofnodi Cyngor Sir Ynys Môn wedi eu cadw /All records which meet the collection policy of the Anglesey Archives have been retained.

Ni ddisgwylir croniadau/Accruals are not expected