Mae'r fonds yn cynnwys cofrestr bedyddiadau Capel Mawr Llanrug, 1833-1976; llyfrau rhybudd o gladdedigaethau, 1900-1960; cyfrolau'n ymwneud ag aelodaeth, 1878-1931; llyfrau cofnodion pwyllgorau'r capel, 1891-1970; a phapurau amrywiol, sef llyfr cofnodion temlwyr Glanrhythallt a phapurau'n ymwneud ag Ysgol Bryneryr, 1790, 1854-1911.
CMA: Cofysgrifau Capel Mawr, Llanrug
This material is held atNational Library of Wales / Llyfrgell Genedlaethol Cymru
- Reference
- GB 210 LLANRUG
- Alternative Id.(alternative) vtls004265910(alternative) (WlAbNL)0000265910
- Dates of Creation
- 1790, 1833-1976
- Name of Creator
- Language of Material
- Welsh English Cymraeg gyda pheth Saesneg
- Physical Description
- 0.018 metrau ciwbig (2 focs)
- Location
- ARCH/MSS (GB0210)
Scope and Content
Administrative / Biographical History
Adeiladwyd y capel cyntaf yn 1798. Yna yn 1822 adeiladwyd ail gapel. Cynyddodd poblogaeth ardal Llanrug, ac yn sgîl diwygiad 1839-1840 cynyddodd aelodaeth y capel. Penderfynwyd felly adeiladu trydydd capel. Agorwyd hwn yn 1842. Erbyn 1868 roedd pedwerydd capel wedi ei godi.
Roedd gan yr eglwys ran hefyd mewn adeiladu'r ysgoldy a adeiladwyd yn 1863. Roedd yn rhaid benthyg swm sylweddol o arian i'w hadeiladu ac fe gymerodd capel Llanrug gyfrifoldeb am y benthyciad. Wedi pasio'r ddeddf i ffurfio byrddau ysgol yn 1870, trosglwyddwyd yr ysgol i'r Bwrdd yn 1872. O hynny ymlaen adnabuwyd hi fel Ysgol Bryn Eryr.
Arrangement
Trefnwyd y fonds yn bedair cyfres: llyfrau rhybudd claddedigaethau, aelodaeth y capel, cofnodion pwyllgorau'r capel, a phapurau amrywiol; ac un ffeil: cofrestr bedyddiadau.
Access Information
Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau diweddar yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru lofnodi'r ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data'.
Acquisition Information
Adneuwyd gan Mr Robert M. Morris, Pen-y-groes, Gorffennaf 2002; 0200210128
Note
Adeiladwyd y capel cyntaf yn 1798. Yna yn 1822 adeiladwyd ail gapel. Cynyddodd poblogaeth ardal Llanrug, ac yn sgîl diwygiad 1839-1840 cynyddodd aelodaeth y capel. Penderfynwyd felly adeiladu trydydd capel. Agorwyd hwn yn 1842. Erbyn 1868 roedd pedwerydd capel wedi ei godi.
Roedd gan yr eglwys ran hefyd mewn adeiladu'r ysgoldy a adeiladwyd yn 1863. Roedd yn rhaid benthyg swm sylweddol o arian i'w hadeiladu ac fe gymerodd capel Llanrug gyfrifoldeb am y benthyciad. Wedi pasio'r ddeddf i ffurfio byrddau ysgol yn 1870, trosglwyddwyd yr ysgol i'r Bwrdd yn 1872. O hynny ymlaen adnabuwyd hi fel Ysgol Bryn Eryr.
Other Finding Aids
Ceir copi caled o'r rhestr yn CMA: Cofnodion Capeli Cymru yn LlGC 2001 -.
Archivist's Note
Rhagfyr 2002
Lluniwyd gan Nia Wyn Griffiths.
Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r rhestr: Hanes Achos Crefyddol y Methodistiaid Calfinaidd yn Llanrug, Sir Gaernarfon, 1783-1900, gan y Parch. J. Eiddon Jones (Dolgellau, 1904) a Hanes Methodistiaeth Arfon, Dosbarth Bethesda, gan W. Hobley (Cyfarfod Misol Arfon, 1923).
Conditions Governing Use
Amodau hawlfraint arferol.
Custodial History
Mae'n bosib bod y papurau sydd yma yn ymwneud ag Ysgol Bryn Eryr, ynghyd â llyfr cofnodion temlwyr Glanrhythallt, wedi dod i feddiant y capel trwy law G. Cleaton Jones, a dybir ei fod yn fab i John Eiddon Jones, cyn-weinidog y capel (gweler llythyr yn ffeil 4/1).
Accruals
Ni ddisgwylir ychwanegiadau
Additional Information
Published