Papurau J. Gwyn Griffiths,

Papurau personol, proffesiynol a llenyddol J. Gwyn Griffiths, 1926-2001, gan gynnwys llythyrau oddi wrth gyfeillion, ysgolheigion a llenorion. Ceir papurau'n ymwneud â'i ddiddordeb mewn gwleidyddiaeth ac fel adolygydd llyfrau, ynghyd â rhai o bapurau ei wraig Kate Bosse-Griffiths a'i frawd D. R. Griffith.

Yr oedd John Gwyn(edd) Griffiths (1911-2004) yn fardd, beirniad, golygydd ac ysgolhaig. Fe'i ganwyd yn Y Porth, Y Rhondda, 7 Rhagfyr 1911, yn fab i'r Parchedig Robert Griffiths, gweinidog gyda'r Bedyddwyr yn Eglwys Moreia, a'i wraig Mima. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Sir y Bechgyn, yn Y Porth, graddiodd mewn Lladin a Groeg yng Ngholeg y Brifysgol, Caerdydd, a'i addysgu ym Mhrifysgolion Cymru, Lerpwl a Rhydychen. Priododd Kate Bosse yn 1939 a ganwyd dau fab iddynt yn ddiweddarach, Robat a Heini. Sefydlodd Gylch Cadwgan yn ystod yr Ail Ryfel Byd gyda'i briod Kate Bosse-Griffiths yn eu cartref yn Y Porth. Bu'n athro ysgol yn ei hen ysgol yn Y Porth, 1939-1943, ac yn athro Lladin yn Ysgol Ramadeg Y Bala, 1943-1946, cyn cael ei benodi'n ddarlithydd ym Mhrifysgol Abertawe yn 1947. Rhwng 1965 a 1966 bu'n ddarlithydd gwadd ym Mhrifysgol Cairo. Bu'n gyd-olygydd cylchgrawn Y Fflam gydag Euros Bowen a Pennar Davies ac yn olygydd Y Ddraig Goch hefyd, 1948-1952. Cyhoeddodd bedair cyfrol o gerddi hefyd. Bu'n olygydd cyfres yr Academi Gymreig o drosiadau Cymraeg o weithiau rhyddiaith rhwng 1979 a 1995. Bu’n ysgrifennydd a llywydd Adran Glasurol Urdd y Graddedigion Prifysgol Cymru. Safodd fel ymgeisydd Plaid Cymru mewn etholiadau lleol a seneddol. Bu farw 15 Mehefin 2004.

Trefnwyd yn LlGC yn dri grŵp: papurau personol, papurau llenyddol a phapurau llenorion eraill.

Disgwylir i ddarllenwyr sydd am ddefnyddio papurau modern yn Llyfrgell Genedlaethol Cymru gydymffurfio â'r amodau a nodir ar y ffurflen 'Papurau modern - gwarchod data' a gyflwynir iddynt gyda'u tocynnau darllen.

Robat Gruffudd, Tal-y-bont, a Heini Gruffudd, Abertawe, meibion J. Gwyn Griffiths; Rhodd; Ionawr 2005; 0200500731.

Yr oedd John Gwyn(edd) Griffiths (1911-2004) yn fardd, beirniad, golygydd ac ysgolhaig. Fe'i ganwyd yn Y Porth, Y Rhondda, 7 Rhagfyr 1911, yn fab i'r Parchedig Robert Griffiths, gweinidog gyda'r Bedyddwyr yn Eglwys Moreia, a'i wraig Mima. Derbyniodd ei addysg yn Ysgol Sir y Bechgyn, yn Y Porth, graddiodd mewn Lladin a Groeg yng Ngholeg y Brifysgol, Caerdydd, a'i addysgu ym Mhrifysgolion Cymru, Lerpwl a Rhydychen. Priododd Kate Bosse yn 1939 a ganwyd dau fab iddynt yn ddiweddarach, Robat a Heini. Sefydlodd Gylch Cadwgan yn ystod yr Ail Ryfel Byd gyda'i briod Kate Bosse-Griffiths yn eu cartref yn Y Porth. Bu'n athro ysgol yn ei hen ysgol yn Y Porth, 1939-1943, ac yn athro Lladin yn Ysgol Ramadeg Y Bala, 1943-1946, cyn cael ei benodi'n ddarlithydd ym Mhrifysgol Abertawe yn 1947. Rhwng 1965 a 1966 bu'n ddarlithydd gwadd ym Mhrifysgol Cairo. Bu'n gyd-olygydd cylchgrawn Y Fflam gydag Euros Bowen a Pennar Davies ac yn olygydd Y Ddraig Goch hefyd, 1948-1952. Cyhoeddodd bedair cyfrol o gerddi hefyd. Bu'n olygydd cyfres yr Academi Gymreig o drosiadau Cymraeg o weithiau rhyddiaith rhwng 1979 a 1995. Bu’n ysgrifennydd a llywydd Adran Glasurol Urdd y Graddedigion Prifysgol Cymru. Safodd fel ymgeisydd Plaid Cymru mewn etholiadau lleol a seneddol. Bu farw 15 Mehefin 2004.

Crëwyd y teitl ar sail cynnwys yr archif.

Cwblhawyd y disgrifiad Ebrill 2010.

Lluniwyd gan Ann Francis Evans.

Defnyddiwyd y ffynonellau canlynol wrth lunio'r rhestr: Meic Stephens (gol.), Cydymaith i lenyddiaeth Cymru (Caerdydd, 1997), ysgrif goffa gan Heini Gruffudd yn Inscriptions, Awst 2004, sef cylchlythyr ffrindiau'r Ganolfan Eifftaidd, Abertawe, ac eitemau o fewn yr archif;

Amodau hawlfraint arferol.

Ni ddisgwylir ychwanegiadau.

Am ddeunydd perthynol, gweler disgrifiadau lefelau perthnasol.

Published